AMM là gì? Tổng quan về Automated Market Maker trong DeFi

AMM (Automated Market Maker) là một khái niệm không thể thiếu trong thế giới DeFi. AMM đã cách mạng hóa cách chúng ta giao dịch tài sản số, thay thế các sàn giao dịch truyền thống bằng một cơ chế tự động và hiệu quả hơn.

Để hiểu rõ hơn về AMM và cách nó thay đổi thị trường tài chính phi tập trung, hãy cùng Kênh Bitcoin khám phá chi tiết về nó trong bài viết dưới đây!

AMM là gì?

AMM (Automated Market Maker) là một giao thức tạo lập thị trường tự động, cho phép người dùng giao dịch tài sản tiền điện tử trực tiếp với một hợp đồng thông minh thay vì thông qua người mua và người bán như trên sàn giao dịch truyền thống.

Thay vì dựa vào order book (sổ lệnh), AMM sử dụng các thuật toán để định giá tài sản, thông qua các liquidity pool (bể thanh khoản) do người dùng cung cấp. Điều này giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào bên thứ ba và người trung gian, tạo ra một thị trường phi tập trung hơn.

Các AMM phổ biến trong thế giới DeFi bao gồm Uniswap, SushiSwap và Balancer. Các nền tảng này cho phép người dùng trao đổi tài sản tiền điện tử một cách nhanh chóng và hiệu quả, mà không cần phải lo lắng về việc đối khớp lệnh mua và bán.

Cách thức hoạt động của AMM

AMM hoạt động dựa trên một cơ chế tự động thông qua các liquidity pool, nơi người dùng (gọi là liquidity providers – LPs) gửi các cặp tài sản vào một hợp đồng thông minh. Đổi lại, LPs nhận được một phần phí giao dịch khi có người sử dụng liquidity pool để trao đổi tài sản.

Ví dụ, Uniswap sử dụng công thức toán học nổi tiếng x * y = k, trong đó “x” và “y” đại diện cho số lượng hai tài sản khác nhau trong pool, còn “k” là một hằng số. Khi người dùng giao dịch, số lượng tài sản trong pool thay đổi nhưng giá trị của k vẫn không đổi, từ đó điều chỉnh giá tài sản tự động.

Bằng cách này, AMM loại bỏ nhu cầu về một order book truyền thống và cho phép người dùng giao dịch ngay cả khi không có bên mua hoặc bán đối diện sẵn sàng.

Các loại AMM phổ biến hiện nay

Dưới đây là một số loại AMM phổ biến:

• Constant Product AMM: Đây là loại AMM phổ biến nhất, được sử dụng bởi Uniswap. Nó sử dụng công thức x * y = k để đảm bảo tính thanh khoản liên tục và thay đổi giá tài sản dựa trên nguồn cung cầu trong pool.
• Hybrid AMM: Được sử dụng trong Curve Finance, Hybrid AMM tối ưu hóa cho việc trao đổi các tài sản có giá trị gần bằng nhau, chẳng hạn như stablecoins. Điều này giúp giảm thiểu trượt giá khi giao dịch.
• Stablecoin AMM: Balancer và Bancor sử dụng loại AMM này để hỗ trợ giao dịch nhiều loại tài sản khác nhau trong cùng một pool. Các AMM này cho phép điều chỉnh tỷ lệ tài sản trong pool theo các tỷ lệ tùy chỉnh, giúp quản lý rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.

Lợi ích và hạn chế của AMM

Lợi ích

• Tăng cường tính thanh khoản: AMM cho phép người dùng dễ dàng cung cấp thanh khoản vào các pool và nhận phần thưởng, góp phần duy trì tính thanh khoản liên tục cho các tài sản.
• Giảm sự phụ thuộc vào trung gian: Nhờ cơ chế tự động, AMM giúp người dùng giao dịch tài sản mà không cần qua người môi giới hay trung gian.
• Phi tập trung: Người dùng có quyền kiểm soát hoàn toàn tài sản của mình mà không cần phải phụ thuộc vào một sàn giao dịch tập trung.
• Truy cập toàn cầu: Bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu cũng có thể tham gia giao dịch trên các AMM mà không cần tuân theo các quy định khắt khe như trên các sàn giao dịch tập trung.

Hạn chế

• Impermanent Loss (tổn thất tạm thời): Liquidity providers có thể phải chịu tổn thất tạm thời nếu giá trị của các tài sản trong pool thay đổi mạnh. Điều này thường xảy ra trong trường hợp thị trường biến động lớn.
• Slippage (Trượt giá): Slippage có thể xảy ra nếu khối lượng giao dịch lớn so với thanh khoản có sẵn trong pool, dẫn đến việc giá bị điều chỉnh mạnh.
• Bảo mật: Các AMM phụ thuộc vào các hợp đồng thông minh, và nếu chúng có lỗ hổng, hacker có thể tấn công và rút hết thanh khoản trong pool.
• Thanh khoản thấp: Thanh khoản trên DEX thường thấp hơn so với CEX, vì phần lớn token niêm yết trên DEX thuộc về các dự án nhỏ và chưa có nhiều tiềm lực như những dự án lớn được niêm yết trên các sàn CEX.

Ứng dụng thực tế của AMM trong DeFi

AMM đóng vai trò then chốt trong nhiều lĩnh vực của DeFi như yield farming, staking và liquidity mining. Các nền tảng như Uniswap, PancakeSwap và Balancer không chỉ là nơi để giao dịch mà còn mang đến cơ hội kiếm lợi nhuận cho người dùng thông qua việc cung cấp thanh khoản.

Ví dụ, trong yield farming, người dùng cung cấp thanh khoản cho các pool và nhận lại phần thưởng dưới dạng token, giúp họ tối ưu hóa lợi nhuận. Bên cạnh đó, staking tài sản vào các pool của AMM cũng giúp người dùng tạo ra lợi nhuận thụ động mà không cần thực hiện giao dịch liên tục.

Tương lai của AMM

AMM sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của DeFi. Với sự xuất hiện của các công nghệ Layer 2 và khả năng cross-chain, AMM sẽ ngày càng trở nên nhanh hơn, an toàn hơn, và mở rộng ra các chuỗi khác nhau, giúp người dùng giao dịch một cách linh hoạt giữa các blockchain.

Các dự án AMM hiện đang nghiên cứu phát triển các tính năng mới như smart routing (định tuyến thông minh) để cải thiện hiệu quả giao dịch và giảm trượt giá. Điều này hứa hẹn sẽ giúp các nền tảng AMM phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.

Kết luận

Tóm lại, Automated Market Maker (AMM) đã cách mạng hóa phương thức giao dịch trong thị trường tiền điện tử, mang đến sự phi tập trung, bảo mật và dễ sử dụng. Theo Kênh Bitcoin, việc theo dõi những cải tiến và xu hướng của AMM là điều cần thiết để nắm bắt cơ hội trong tương lai!