Proof of stake là gì? Cách thức hoạt động của PoS

Proof of Stake (PoS) đang ngày càng trở thành một thuật toán đồng thuận phổ biến trong không gian blockchain. Với những ưu điểm vượt trội so với PoW, PoS hứa hẹn sẽ mang đến một tương lai bền vững hơn cho các hệ thống blockchain.

Trong bài viết này, Kênh Bitcoin sẽ cùng bạn khám phá về Proof of Stake và tất tần tật thông tin liên quan đến cơ chế đồng thuận này!

Proof of Stake là gì?

Proof of Stake (PoS) là một cơ chế đồng thuận được sử dụng trong các hệ thống blockchain để xác thực giao dịch và bảo mật mạng lưới. Khác với Proof of Work (PoW), nơi các thợ mỏ giải các bài toán phức tạp để nhận phần thưởng, PoS cho phép các “stakeholders” (người nắm giữ tài sản) tham gia vào quá trình xác thực giao dịch dựa trên số lượng tài sản mà họ nắm giữ.

Trong PoS, người dùng không cần phải thực hiện các phép toán phức tạp mà chỉ cần giữ một lượng đồng tiền nhất định trong ví của mình. Số lượng đồng tiền này càng lớn, cơ hội được chọn để xác thực giao dịch và nhận phần thưởng càng cao.

Cách thức hoạt động của Proof of Stake

PoS hoạt động dựa trên một hệ thống lựa chọn ngẫu nhiên và có trọng số để xác thực giao dịch. Dưới đây là các bước cơ bản trong cơ chế hoạt động của PoS:

• Stake: Người dùng phải đặt cọc một số lượng đồng altcoin nhất định để tham gia vào quá trình xác thực. Số lượng đồng tiền đặt cọc (stake) quyết định khả năng của người dùng trong việc trở thành người xác thực giao dịch.
• Chọn người xác thực: Hệ thống PoS sử dụng một thuật toán chọn ngẫu nhiên nhưng có trọng số để xác định người xác thực giao dịch. Số lượng đồng tiền được đặt cọc nhiều hơn có khả năng cao hơn để được chọn.
• Xác thực giao dịch: Người xác thực được chọn sẽ xác thực giao dịch và đưa chúng vào khối. Khối mới sau đó được thêm vào chuỗi blockchain.
• Nhận phần thưởng: Người xác thực nhận phần thưởng dưới dạng đồng tiền của mạng lưới (hoặc phí giao dịch) cho công việc xác thực giao dịch.

Các blockchain đang sử dụng Proof of Stake

Nhiều blockchain nổi tiếng hiện nay đã áp dụng cơ chế Proof of Stake để cải thiện hiệu suất và tiết kiệm năng lượng. Một số ví dụ đáng chú ý bao gồm:

• Ethereum 2.0: Ethereum đã chuyển từ cơ chế PoW sang PoS với bản nâng cấp Ethereum 2.0 để cải thiện khả năng mở rộng và tiết kiệm năng lượng.
• Cardano: Cardano sử dụng PoS để bảo mật mạng lưới và tạo điều kiện cho các smart contract.
• Polkadot: Polkadot áp dụng PoS trong việc quản lý và điều phối nhiều chuỗi khối khác nhau.
• Tezos: Tezos sử dụng PoS để cung cấp khả năng tự nâng cấp và bảo mật cho mạng lưới.

Ưu và nhược điểm của Proof of Stake

Ưu điểm

• Tiết kiệm năng lượng: PoS không yêu cầu sức mạnh tính toán lớn như PoW, do đó tiêu thụ ít năng lượng hơn, làm giảm tác động môi trường.
• Khả năng mở rộng: PoS có thể xử lý nhiều giao dịch hơn trong một khoảng thời gian ngắn, giúp cải thiện khả năng mở rộng của mạng lưới.
• Bảo mật chi phí thấp: Trong PoS, chi phí để tấn công mạng lưới cao hơn vì kẻ tấn công cần phải sở hữu một lượng lớn đồng tiền.
• Khuyến khích nắm giữ đồng tiền: PoS khuyến khích người dùng nắm giữ đồng tiền lâu dài, làm tăng sự ổn định của mạng lưới.

Nhược điểm

• Rủi ro phân quyền: Nếu một nhóm nhỏ người dùng nắm giữ phần lớn đồng tiền, họ có thể kiểm soát mạng lưới và gây ảnh hưởng không công bằng.
• Lợi thế cho người giàu: Những người có nhiều đồng tiền sẽ có nhiều cơ hội trở thành người xác thực, có thể dẫn đến sự tập trung quyền lực.
• Chưa phổ biến như PoW: Mặc dù PoS ngày càng phổ biến, nhưng nhiều mạng lưới vẫn chưa chuyển sang cơ chế này, khiến nó chưa được kiểm chứng rộng rãi.

So sánh Proof of Work và Proof of Stake

Proof of Work và Proof of Stake đều là các cơ chế đồng thuận được sử dụng để bảo mật mạng lưới blockchain, nhưng chúng hoạt động theo cách rất khác nhau:

• PoW yêu cầu các thợ mỏ giải các bài toán phức tạp để thêm khối vào blockchain. Điều này tiêu tốn nhiều năng lượng và tài nguyên tính toán.
• PoS cho phép người dùng xác thực giao dịch dựa trên số lượng đồng tiền họ nắm giữ, giúp tiết kiệm năng lượng và tài nguyên.

Mặc dù PoW đã chứng tỏ được sự bảo mật và độ tin cậy của nó trong nhiều năm, PoS đang nổi lên như một giải pháp hiệu quả hơn về mặt năng lượng và khả năng mở rộng.

Những biến thể của Proof of Stake

Proof of Stake có một số biến thể và cải tiến nhằm khắc phục các hạn chế của hệ thống PoS truyền thống. Một số biến thể nổi bật bao gồm:

• Delegated Proof of Stake (DPoS): Trong DPoS, các đồng tiền được bỏ phiếu cho các đại diện (delegates) để xác thực giao dịch. Hệ thống này giúp cải thiện hiệu suất và giảm độ phân quyền.
• Bonded Proof of Stake (BPoS): BPoS yêu cầu người dùng không chỉ đặt cọc đồng tiền mà còn phải “gắn” một số lượng đồng tiền nhất định để tham gia vào quá trình xác thực.
• Proof of Authority (PoA): PoA là một biến thể của PoS mà trong đó chỉ có một số cá nhân hoặc tổ chức được ủy quyền để xác thực giao dịch, thường được sử dụng trong các mạng lưới private blockchain.

Kết luận

Trên đây là những thông tin chi tiết về Proof of Stake (PoS) mà Kênh Bitcoin vừa chia sẽ đến bạn. Việc hiểu rõ về PoS và các biến thể của nó giúp chúng ta có cái nhìn sâu hơn về sự phát triển và tương lai của công nghệ blockchain.